Tế bào đầu tiên trong lịch sử hình thành sự sống - theo giả thuyết phổ biến nhất hiện nay - gọi là tế bào sơ khai (tiếng Anh: protobriont, đôi khi gọi là protocell), được hình thành từ lipôxôm (liposome) có thể xuất hiện cách đây 4 tỉ năm.[10]. Qua quá trình tiến hoá rất lâu dài, trong tế bào sơ khai hình thành nên các phân tử có khả năng tự nhân đôi là ARN rồi được thay thế bởi ADN. Dần dần tạo nên tế bào chính thức là vi khuẩn đơn bội, rồi đến tế bào xôma, sau đó, trong quá trình tiến hoá tiếp theo mới hình thành nên tế bào sinh dục và giao tử.[11].
Tế bào xôma nào cũng có chu kỳ nếu nó chưa biệt hoá, gọi là chu kỳ tế bào hay vòng đời tế bào; trong đó 1 tế bào ban đầu ("mẹ") sinh ra 2 tế bào mới ("con"), rồi "con" lớn lên trở thành "mẹ"... cứ thế tiếp diễn (hình 3).
